TJKE alternatif ekonomiyi kooperatiflerle kuracak

 Avrupa'daki Kürt kadınları 13-15 Mart tarihleri arasında Hollanda'nın Venlo şehrinde alternatif ekonomi çalıştayında bir araya geldi. 'Umut Kaynağa Dönüşte' başlığıyla yapılan çalıştay Avrupa'da yaşayan Kürt kadınlarının önümüzdeki dönemde nasıl bir ekonomi çalışması yürüteceklerine dair güçlü bir perspektif oluşturdu. Çalıştay kapitalizmin insan zihninde yarattığı ekonomi algısının kırılması açısından da önemli sonuçları açığa çıkardı.

Uluslararası Özgür Kadınlar Vakfı ( İFWF), Utamara Kadın  Buluşma Merkezi, Helin Kadın Vakfı, Newaya Jin gazetesi, Fatoş Sağlamgöz Kadın Meclisi‘nin hazırlık çalışmalarında yer aldığı 'Umut Kaynağa Dönüşte' başlığıyla yapılan çalıştaya İngiltere, İsviçre, Belçika, Almanya, Hollanda ve Fransa'daki kadın meclislerini temsilen toplam 76 delege katıldı.

EKONOMİDE ÖZNE-NESNE AYRIŞMASI

13 Mart günü Utamara Kadın Buluşma Merkezi‘nden Sultan Öger'in yaptığı açılış konuşmasıyla başlayan çalıştayın ilk oturumu 14 Mart günü 'Uygarlığın oluşmasıyla birlikte kadının ekonomik alandan dışlanma tarihi' başlığıyla yapıldı.  Gazeteci Hacer Altunsoy, kadının doğal toplumda ekonominin öznesi olduğunu tarihsel, arkeolojik verilere dayanarak anlattı. Kadının insanlık tarihinin yüzde 98'lik bir bölümünde ekonominin öznesi olduğunu belirten Altunsoy, sunumunda bu tarihin nasıl ters yüz edildiğini de anlattı. Altunsoy kadının yaşadığı cinsel kırılma süreçlerini de kadının özne olmaktan nesne olmak konumuna itilmek ollarak tanımladı. Uygarlığın yavuz hırsızı' başlıklı oturumda akademisyen Azize Aslan skype aracılığıyla bir sunum yaptı. Kapitalizmin iki temel sömürü alanını kadın ve doğa olarak tanımlayan Aslan,  kadının emeğini görünen ve görünmeyen şeklinde parçaladığını ve her iki alanda da sınırsız bir sömürü ve gasp gerçekleştirdiğini ifade etti. Aslan ardından 'Vazgeçilmezlerimiz nasıl görünmez oldu' başlığıyla yapılan oturumda ise TJKE üyesi Diren Şiyar Pir konuştu. Pir, ekonominin dört temel parametresi olduğunu söyleyerek bunları ekoloji, demokrasi, kadın özgürlüğü ve toplumsallık olarak tanımladı. Kapitalizmin ekonomi politikalarının da esasta bu temelleri yok etmeye dönük olduğunu söyleyen Pir, kapitalist toplum kavramının tamamen üretilmiş bir kavram olduğunu söyledi. Kapitalizmin bu değerler yerine para, finans, kar, sermaye gibi kavramları vazgeçilmez kıldığına dikkat çekti.

TARİHTEKİ ALTERNATİF EKONOMİ ARAYIŞLARI

Tartışmaların ardından başlayan ikinci oturumda ise Utamara Kadın Buluşma Merkezi‘nden Sandra Creil dünyada alternatif ekonomi arayışları konusunda ortaya çıkan deneyimleri anlatan bir sunum yaptı. Kibbutzlar, Kolhozlar ve Mondragon kooperatif hareketlerinde nasıl bir ekonomik örgütlenme olduğunu anlattı. Daha sonra Avrupa'da kadın hareketlerinin deneyimlerini İtalya'dan gelen akademisyen Barbara Benedetti aktardı. Feminist ekonomiye ilişkin bir sunum yapan Benedetti, 'kadınların ekonomi alanda görünür  olmaları için devletle bağını minimuma indirgemesi gerekir' dedi. Konuşmasında 'kendimi evimde gibi hissettim' diyen Benedetti kadınların alternatif ekonomi arayışlarında da dayanışma içinde olması gerektiğini vurguladı ve kendi ülkesindeki deneyimleri de aktardı. Oturumda ayrıca KJA üyesi Saniye Varlı da, skype aracılığıyla Bağlar Kadın Kooperatifi‘nin yürüttüğü çalışmalar hakkında bilgi verdi. Daha sonra çalıştay hazırlık komitesinin kooperatiflerin tarihi, işleyişi hakkında hazırladığı sinevizyon izlendi. Yapılan tartışmalarda delegeler ekonomi alanında alternatif yaratmak istiyorsak kapitalizmin yarattığı algıların dışında bir zihniyet edinmeliyiz' tespitinde ortaklaştı. Ayrıca kooperatiflerin demokratik ulus inşasının boyutlarından sadece biri olduğu vurgulandı.

DEMOKRATİK KOMÜNAL EKONOMİNİN İLKELERİ VE UYGULAMA ALANLARI

15 Mart günü yapılan oturumda TJKE üyesi Haskar Kırmızıgül 'yarışacak mıyız, yaratacak mıyız' başlıklı oturumda konuştu.  Marksizmin ekonomi analizindeki yetersiz noktalara ve yanlışlara vurgu yapan Kırmızıgül, ekonomi ve toplumsallığın bağını kuran bir emek-değer teorisi oluşturulması gerektiğine işaret etti. Kapitalizm neden ekonomi değildir sorusunu da örneklerle anlatan Kırmızıgül, alternatif ekonominin demokratik, ekolojik, kadın özgürlükçülüğü gibi 3 temel ilkesi olduğuna işaret etti.

Araştırmacı yazar Fidan Yıldırım da, demokratik ekonominin uygulama alanları konusunda bir sunum yaptı. Kadının kendi doğasında saklı olan özelliklerinin bu arayışlara zemin olacağını belirten Yıldırım, cesaretli bir girişle beklenenden çok fazla kısa zamanda sonuç alınabileceğini söyledi.  Üretim alanlarının sınırsız olduğunu belirten Yıldırım, esas alınması gereken ölçüleri ise 'kendi kendine yeterlilik, toplumsal ihtiyaçlar' olarak tanımladı.

Çalıştay delegeleri iki saatlik tartışma bölümünde pratik olarak karşılaşabilecekleri sorunlar, uygulama alanları konusunda görüş ve önerilerini belirtti.

SONUÇ BİLDİRGESİ YAYINLANDI

Çalıştay iki gün boyunca yapılan tartışmalarla elde edilen sonuçların da yansıdığı sonuç bildirgesinin okunması ardından sona erdi. Bidirgede şu noktalara dikkat çekildi:

“Demokratik-ekolojik kadın özgürlükçü toplum paradigma temelinde geliştirmeye çalıştığımız kadın özgün ve özerk örgütlenme çalışmalarımızın önemli bir ayağı da alternatif ekonomi alanı olmaktadır. Kürdistanlı kadınlar olarak Avrupa'daki alternatif ekonomi deneyimlerinden yola çıkarak, kendi ekonomik üretim alanlarımızı geliştirmek temel hedefimiz olacaktır. Bunun için kadın meclisleri, kadın akademileşmelerinin yanında önemli bir ayak da kadın kooperatif çalışmaları olacaktır. Bunun için daha çok kendimizi eğitmemiz, bu zemindeki imkan ve olanakları değerlendirmemiz ve cesaretli bir yaklaşımla pratik deneyimlerimizi geliştirmemiz gerekmektedir. Temel yaklaşım ve zihniyetimizin 'kapitalizmle yarışmak, yine kar sağlamak, çok para kazanmak değil', komünal düşünen, üreten ve paylaşan kadının ortaklığa, dayanışmaya dayalı ekonomik modelini oluşturmak olması önemlidir."